ERZURUMUN İLÇELERİ (OLUR)

12.OLUR

Olur, Erzurum'a bağlı ilçe. Karadeniz Bölgesi'nde bulunmaktadır. Erzurum'un kuzeyinde yer alan ilçe Ardahan ile Artvin'e sınır komşusudur. Olur, komşusu olan Şenkaya, Oltu, Tortum ve Yusufeli ilçeleriyle birlikte, Ermeni tarihinde Tayk' (Gürcüce Tao, Yunanca Taokhi) adı verilen bölgenin bir parçasıdır. 3. ila 9. yüzyıllarda Mamikonyan sülalesine ait bir beylik olmuştur. Bugün Çataksu adı verilen Tavusker (Ermenice Tayotskar), Şenkaya ilçesine bağlı Penek ve Yusufeli'ne bağlı İşhan kasabaları bu beyliğin başlıca merkezleri idi.9. yüzyıldan itibaren Tayk' beyliği, Ermeni asıllı Bagratuni hanedanının Gürcüleşme politikası izleyen kolunun egemenliğine girmiştir. Bu tarihten itibaren bölgeye Gürcü kültürü ve Gürcü mezhebi damgasını vurmuştur. Yörenin Gürcü halkı 16. yüzyılda Osmanlı egemenliğinin kurulmasından sonra hızla Müslümanlığı kabul ederek Türkleşirken, azınlıkta kalan Ermeni nüfusu özellikle 1828 Rus harbinden sonra topluca Rus egemenliğindeki Ermenistan'a göçmüştür.Olur ilçesi, Osmanlı-Çarlık Rusyası savaşlarına da sahne olmuş ve 1878-1918 döneminde Rus yönetimi altında kalmıştır. 1917 sonunda Ekim Devrimi sonucunda Rus ordusu dağıldığında Olur ilçesi bir süre Ermenistan'ın egemenliğinde kalmış, bu dönemde Ermenilerle yerli Türk halkı arasında çatışmalar olmuştur. Bölgeye düzenli ordunun gelmesiyle 28 Mart 1918'de ilçe yeniden Osmanlı topraklarına dahil olmuştur.İlçenin idari merkezi Osmanlı döneminde Tavusker (Çataksu) kasabası idi. Nahiye merkezi 19. yüzyılda Olur kasabasına taşındıktan sonra da bölgenin adı Cumhuriyet dönemine dek Tavusker olarak anılmış ve Olur merkezine de bazen bu isim verilmiştir. 1958 yılına kadar Oltuilçesine bağlı bir bucak olan Olur bu yıldan itibaren Erzurum'a bağlı bir ilçe olmuştur.Olur adı, kasabanın içinden akan Olur deresinden gelir. Sözcüğün aslı Ermenice olup "büklüm" (deresi) anlamına gelmektedir.